Trong tủ thuốc của mỗi gia đình, chắc chắn không thể thiếu thuốc hạ sốt. Tuy nhiên hiện nay vẫn còn có khá nhiều người dùng chưa hiểu rõ về tác dụng, cách sử dụng loại thuốc này đúng liều lượng. Để không mắc sai lầm trong quá trình sử dụng thuốc, đừng bỏ qua bất cứ hướng dẫn nào có trong bài viết.
Các vấn đề liên quan đến sốt bạn cần biết
Trước khi tìm hiểu về các loại thuốc hạ sốt và cách sử dụng, bạn cần hiểu rõ về sốt, nguyên nhân gây ra sốt và cách điều trị hiệu quả triệu chứng này.
Sốt là gì?
Sốt không phải là một bệnh mà là triệu chứng của nhiều căn bệnh khác nhau. Sốt đồng thời là phản ứng của cơ thể trước những vấn đề đang ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch. Hiểu một cách đơn giản, khi sức khỏe có nguy cơ bị ảnh hưởng, cơ thể sẽ tạo ra nhiều bạch cầu hơn để xây dựng hệ miễn dịch chống lại nhiễm trùng.
Sự ra tăng bất thường của bạch cầu khiến não nóng lên, đồng thời tăng nhiệt độ cơ thể, gây ra sốt. Sốt thông thường sẽ không gây ra vấn đề sức khỏe nguy hiểm. Tuy nhiên nếu nhiệt độ tăng cao hơn 38 độ C với thời gian sốt dai dẳng kéo dài, sức khỏe của bạn sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Sốt thường đi kèm với những triệu chứng khác như ớn lạnh, đau đầu, đau cơ, buồn nôn, mất vị giác,… Những triệu chứng này khi kéo dài sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Nguyên nhân gây sốt và các triệu chứng
Sốt là triệu chứng thường gặp của khá nhiều loại bệnh. Khi cơ thể bị nhiễm khuẩn, cơ thể rất dễ tăng nhiệt độ như một phương thức miễn dịch, chống lại tác nhân gây bệnh đang cố xâm nhập. Ngoài nhiễm khuẩn, nguyên nhân của sốt cũng có thể đến từ say nắng hay tiêm vacxin, mẫn cảm với thành phần của thuốc trị bệnh,…
Sốt có nguy hiểm không?
Đối với người trưởng thành, sốt không quá nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên khi thân nhiệt quá cao trong thời gian dài, hiện tượng co giật sẽ diễn ra, có thể gây tử vong. Đặc biệt, trẻ em là đối tượng dễ bị ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng khi sốt cao.
Tác dụng của thuốc hạ sốt
Đúng như tên gọi, thuốc hạ sốt là loại thuốc chuyên dùng để hạ nhiệt độ của cơ thể, hạn chế tối đa những triệu chứng không mong muốn khi sốt quá cao trong thời gian dài. Hiện nay, trên thị trường có ba nhóm thuốc hỗ trợ hạ sốt chính. Mỗi nhóm thuốc ngoài tác dụng hạ nhiệt còn hỗ trợ điều trị một số vấn đề sức khỏe.
Salicylate
Những loại thuốc trong nhóm này ngoài có khả năng hạ sốt còn có thể giảm đau. Bạn có thể sử dụng Salicylate khi gặp các vấn đề như sốt do đau răng, sốt do cảm cúm, nhức đầu. Ngoài ra, với đau nhức do viêm khớp, Salicylate cũng hỗ trợ điều trị khá hiệu quả.
Mặc dù là loạt chất có khả năng hạ nhiệt và ức chế các hoạt chất gây đau nhức hiệu quả nhưng Salicylate không được khuyến khích sử dụng cho trẻ nhỏ. Đặc biệt, với trẻ nhỏ dưới 12 tuổi, bạn phải tham khảo ý kiến bác sĩ kỹ lưỡng trước khi sử dụng.
Thuốc hạ sốt chứa Paracetamol
Paracetamol là hoạt chất không còn quá xa lạ. Hoạt chất này thường xuất hiện trong những sản phẩm thuốc điều trị cúm, các triệu chứng đau đầu, chóng mặt. Ngoài ra, Paracetamol cũng điều trị sốt khá hiệu quả, hạn chế những biến chứng do thân nhiệt tăng quá cao gây ra.
Thuốc kháng viêm không steroid
Thuốc kháng viêm không steroid có khả năng hạ sốt mạnh nhất trong nhóm hoạt chất điều trị viêm nhiễm, tăng thân nhiệt. Với dược tính mạnh, nhóm thuốc kháng viêm này có thời gian tác dụng khá dài, hạ sốt nhanh chóng ngay trong thời điểm thân nhiệt tăng cao.
Tuy nhiên cũng do chính dược tính khá mạnh nên thuốc kháng viêm không steroid là loại thuốc chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra nếu bạn mẫn cảm với thành phần ibuprofen trong thuốc, bạn cũng phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng và theo dõi tình trạng cơ thể thường xuyên.
Phân biệt các loại thuốc để hạ sốt phổ biến nhất
Dưới đây là ba loại thuốc hạ sốt được sử dụng rộng rãi trên thị trường, mang lại hiệu quả khá rõ rệt. Mỗi một loại thuốc lại có liều lượng sử dụng khác nhau. Do đó, trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào, bạn cần tham khảo những lưu ý dưới đây.
Ibuprofen
Loại thuốc này thường tồn tại dưới hai dạng chính là dạng siro dễ uống và dạng viên nang truyền thống. Tác dụng chính của ibuprofen là hạ sốt nhanh chóng, chống viêm, giảm đau. Với người lớn, để có hiệu quả chữa trị nhanh chóng, liều lượng được khuyên dùng là từ 3 – 4 viên một ngày.
Paracetamol
Paracetamol không chỉ hiệu quả trong việc giảm sốt. Loại thuốc này cũng có thể sử dụng trong trường hợp người bệnh viêm khớp, đau răng, đau đầu do cảm cúm. Thuốc paracetamol có khá nhiều dạng khác nhau, có hiệu quả nhanh chóng và tác dụng kéo dài.
Là loại thuốc khá hiệu quả, tuy nhiên paracetamol không phải là loại thuốc phù hợp với người gặp các vấn đề về thận, gan. Những người có tiền sử thiếu máu cũng nên hạn chế sử dụng paracetamol
Sotstop
Sotstop là thuốc hạ sốt dạng siro. Loại thuốc này khá dễ sử dụng, rất phù hợp với trẻ em. Người lớn cũng có thể sử dụng sotstop để điều trị các triệu chứng như đau răng, đau mỏi các cơ, đau đầu do cảm cúm.
Trẻ em dưới 12 tuổi cũng có thể sử dụng sotstop. Tuy nhiên, những người thiếu máu, suy thận hay phụ nữ mang thai sẽ không phù hợp với loại thuốc này, thậm chí có thể sẽ phải đối mặt với những tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng thuốc.
Hướng dẫn dùng thuốc hạ sốt đúng liều, đúng cách
Mặc dù là loại thuốc được sử dụng khá phổ biến, tuy nhiên không nhiều người thực sự biết cách sử dụng thuốc theo đúng liều dùng, đảm bảo hạ sốt hiệu quả, không gây tác dụng phụ. Nếu bạn cũng đang băn khoăn về thời điểm sử dụng thuốc và liều dùng, tham khảo ngay những thông tin quan trọng dưới đây.
Thời điểm sử dụng thuốc hạ sốt
Thuốc hạ sốt có một số thành phần có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Do đó trong những trường hợp không thật sự cần thiết, bạn không nên lạm dụng thuốc. Bạn chỉ nên sử dụng loại thuốc này khi thân nhiệt cao hơn 39ºC. Với trẻ em, bạn cần sử dụng thuốc khi thân nhiệt của trẻ trên 38,5ºC.
Về liều dùng
Đối với người bình thường không có tiền sử dị ứng với thuốc, liều lượng sẽ được tính toán dựa theo cân nặng. Hiện nay, công thức chung để tính liều lượng thuốc là 10–15mg/kg cân nặng/lần. Khoảng cách giữa hai lần uống thuốc tốt nhất nên nằm trong khoảng từ 4 – 6 giờ.
Đối với những người có tiền sử dị ứng với thuốc hoặc gặp một số vấn đề trong hệ bài tiết, liều lượng thuốc sẽ có sự thay đổi. Tốt hơn hết, bệnh nhân nên được bác sĩ tư vấn và chỉ định liều lượng để tránh những vấn đề như quá liều, ngộ độc.
Những trường hợp cần chấm dứt sử dụng thuốc
Nếu sau một thời gian dài sử dụng thuốc hạ sốt nhưng không hạ thân nhiệt vẫn duy trì ở mức cao, bạn cần chấm dứt sử dụng thuốc và đến các cơ sở y tế gần nhất để được chữa trị kịp thời. Ngoài ra, bạn cũng nên đến gặp bác sĩ thay vì tự sử dụng thuốc tại nhà nếu sốt kéo dài quá ba ngày, dị ứng với các thành phần của thuốc,…
Lựa chọn đúng thuốc hạ sốt
Không khó để bạn tìm được những vỉ thuốc hạ sốt tại các nhà thuốc, bệnh viện. Sự đa dạng về dược tính, dạng bào chế thuốc đôi khi lại khiến việc chọn được chính xác loại thuốc phù hợp là thử thách khó khăn. Và dưới đây là một số lời khuyên bạn có thể tham khảo để điều trị hiệu quả, an toàn.
Dạng bào chế
Dạng bào chế của thuốc hạ sốt khá đa dạng. Thông thường, thuốc sẽ được bào chế dưới dạng viên nén. Bạn cũng có thể tìm đến những loại thuốc dạng viên sủi để có tác dụng nhanh chóng. Trong khi đó, siro hạ sốt sẽ thường có vị ngọt dễ uống, khá phù hợp với trẻ nhỏ.
Đối tượng sử dụng thuốc hạ sốt
Đối tượng sử dụng cũng ảnh hưởng khá nhiều đến cách bạn lựa chọn thuốc hạ sốt. Ví dụ như đối với người lớn, những loại thuốc có hàm lượng hoạt chất cao sẽ là lựa chọn phù hợp hơn. Trong khi đó trẻ nhỏ sẽ cần thuốc có hàm lượng hoạt chất thấp hơn.
Trẻ nhỏ cũng thường hay bị nôn khi uống thuốc. Bạn có thể cân nhắc sử dụng viên đặt trực tràng hậu môn thay vì viên nén thông thường. Với những trẻ lớn hơn, những loại thuốc dạng lỏng có hương chanh, cam sẽ mang lại hiệu quả cao.
Thành phần chính
Cùng là thuốc hạ sốt, tuy nhiên ngoài thành phần chính như paracetamol, thuốc cũng có thể kết hợp với một số thành phần khác để tăng hiệu quả điều trị. Ví dụ như những loại thuốc chỉ chứa duy nhất paracetamol sẽ thường chỉ có khả năng hạ sốt, kháng viêm. Trong khi đó, loại thuốc chứa thêm codein sẽ có khả năng giảm đau, thuốc có chlorpheniramine sẽ hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp.
Lưu ý khi sử dụng thuốc để hạ sốt
Để sử dụng thuốc hạ sốt đạt hiệu quả cao, không ảnh hưởng đến sức khỏe, bạn cần ghi nhớ một số lưu ý dưới đây:
- Bạn không được sử dụng nhiều hơn 4g paracetamol một ngày. Do đó, bạn không nên uống thuốc có chứa paracetamol quá 5 lần trong vòng 24 giờ.
- Với thuốc hạ sốt dạng viên đặt hậu môn, liều lượng được khuyến cáo là 10-20 mg/kg/liều. Trong vòng 24 giờ, liều lượng thuốc sử dụng không được quá 75 mg/kg.
- Thuốc hạ sốt chỉ điều trị các triệu chứng thân nhiệt tăng cao. Loại thuốc này không có tác dụng điều trị triệt để các vấn đề gây nên viêm nhiễm. Do đó, trong trường hợp thuốc không mang lại hiệu quả rõ rệt, bạn cần đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời.
- Đối với những người dùng mẫn cảm với các thành phần dược tính trong thuốc, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng và chỉ sử dụng thuốc khi được chỉ định.
Kết luận
Thuốc hạ sốt sẽ mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất nếu bạn sử dụng đúng loại, liều lượng và đúng thời điểm. Và mong rằng qua những chia sẻ phía trên, bạn đã nắm được những thông tin quan trọng để sử dụng thuốc đúng cách. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và không phải đối mặt với những vấn đề liên quan đến sốt, viêm nhiễm.
